روزنامه‌نگار شهیر و پرآوازه مشروطيت، اشرف‌الدّين حسینی قزوينى
سید اشرف‌الدین گیلانی (یا حسینی یا قزوینی) شاعر، نویسنده و مدیر روزنامه نسیم شمال از روزنامه‌های دوره مشروطیت ایران بود.
اشرف‌الدین در قزوین زاده شد. در ۶ ماهگی پدر را از د...ست داد و میراث پدریش غصب شد. این رویداد او و خانواده‌اش را با فقر و تنگدستی روبه‌رو ساخت.
اشرف‌الدین تحصیلات مقدماتی را در مدرسهٔ صالحیهٔ قزوین به پایان رساند و سپس رهسپار کربلا شد. در درس فقه و اصول خواند و پس از حدود ۵ سال به قزوین بازگشت.
اشرف‌الدین پس از آن در تبریز به ادامهٔ تحصیل پرداخت و نزد استادان آن دیار صرف و نحو، هیأت، جغرافیا، هندسه، فقه، منطق و کلام آموخت.
تحول اساسی در زندگی او هنگامی رخ داد که در ۱۳۲۴ ه.ق به رشت مهاجرت کرد. اشرف الدین در این سالها با رهبران مشروطیت در گیلان آشنا شد و نخستین شمارهٔ نسیم شمال را به صورت‌هفتگی منتشر ساخت. اما نزدیکی وی به برخی از اعیان با نفوذ گیلان سبب درگیری و مشاجرات قلمی او با برخی از روزنامه‌نگاران گیلانی شد.
اشرف الدین پس از بمباران و انحلال مجلس، از بیم مأموران محمدعلی شاه با لباس مبدل از طریق روستاهای گیلان و قزوین به اشتهارد گریخت. پس از فرار اشرف‌الدین از رشت، نسیم شمال نیز به مدت ۷ ماه توقیف شد.
پس از آن، روسها چاپخانهٔ عروةالوثقی را که نسیم شمال در آن چاپ می‌شد، ویران کردند. از این هنگام تا انتشار مجدد نسیم شمال در تهران، از زندگی او آگاهی چندانی در دست نیست.
اشرف الدین پس از ورود به تهران چندی در سایهٔ حمایت سپهدار رشتی زیست. م
در بارهٔ واپسین سالهای زندگی و بیماری روحی او، گزارشهای مبهم و متناقضی وجود دارد. ظاهراً وی در ۱۳۰۹ش دچار اختلال حواس شد. دربارهٔ سبب بروز اختلال مشاعر و رهایی او از تیمارستان نیز نظرها متفاوت است: برخی تلاش ملک‌الشعرا بهار را در رهایی اشرف‌الدین از تیمارستان و ملزم کردن خانوادهٔ سپهدار به پرداخت نفقه به او، مؤثر شمرده‌اند.
فخرایی از کوشش سید حسن مدرس در رهایی سید از تیمارستان یاد کرده است. اشرف‌الدین ظاهراً در بحران بیماری نیز از فعالیتهای ادبی هر چند محدود باز نمانده بود.
اشرف‌الدین گیلانی، برپایهٔ آگهی ای که در نسیم شمال (اول فرودین ۱۳۱۳) چاپ و دو روز پس از مرگ وی منتشر شد، در ۲۹ اسفند ۱۳۱۲ کمی پس از رهایی از تیمارستان و در اولین روزهای آغاز پانزدهمین سال انتشار نسیم شمال درگذشت.
او را در گورستان ابن بابویه به خاک سپردند.
سید اشرف‌الدین گیلانی (یا حسینی یا قزوینی) شاعر، نویسنده و مدیر روزنامه نسیم شمال از روزنامه‌های دوره مشروطیت ایران بود.
اشرف‌الدین در قزوین زاده شد. در ۶ ماهگی پدر را از د...ست داد و میراث پدریش غصب شد. این رویداد او و خانواده‌اش را با فقر و تنگدستی روبه‌رو ساخت.
اشرف‌الدین تحصیلات مقدماتی را در مدرسهٔ صالحیهٔ قزوین به پایان رساند و سپس رهسپار کربلا شد. در درس فقه و اصول خواند و پس از حدود ۵ سال به قزوین بازگشت.
اشرف‌الدین پس از آن در تبریز به ادامهٔ تحصیل پرداخت و نزد استادان آن دیار صرف و نحو، هیأت، جغرافیا، هندسه، فقه، منطق و کلام آموخت.
تحول اساسی در زندگی او هنگامی رخ داد که در ۱۳۲۴ ه.ق به رشت مهاجرت کرد. اشرف الدین در این سالها با رهبران مشروطیت در گیلان آشنا شد و نخستین شمارهٔ نسیم شمال را به صورت‌هفتگی منتشر ساخت. اما نزدیکی وی به برخی از اعیان با نفوذ گیلان سبب درگیری و مشاجرات قلمی او با برخی از روزنامه‌نگاران گیلانی شد.
اشرف الدین پس از بمباران و انحلال مجلس، از بیم مأموران محمدعلی شاه با لباس مبدل از طریق روستاهای گیلان و قزوین به اشتهارد گریخت. پس از فرار اشرف‌الدین از رشت، نسیم شمال نیز به مدت ۷ ماه توقیف شد.
پس از آن، روسها چاپخانهٔ عروةالوثقی را که نسیم شمال در آن چاپ می‌شد، ویران کردند. از این هنگام تا انتشار مجدد نسیم شمال در تهران، از زندگی او آگاهی چندانی در دست نیست.
اشرف الدین پس از ورود به تهران چندی در سایهٔ حمایت سپهدار رشتی زیست. م
در بارهٔ واپسین سالهای زندگی و بیماری روحی او، گزارشهای مبهم و متناقضی وجود دارد. ظاهراً وی در ۱۳۰۹ش دچار اختلال حواس شد. دربارهٔ سبب بروز اختلال مشاعر و رهایی او از تیمارستان نیز نظرها متفاوت است: برخی تلاش ملک‌الشعرا بهار را در رهایی اشرف‌الدین از تیمارستان و ملزم کردن خانوادهٔ سپهدار به پرداخت نفقه به او، مؤثر شمرده‌اند.
فخرایی از کوشش سید حسن مدرس در رهایی سید از تیمارستان یاد کرده است. اشرف‌الدین ظاهراً در بحران بیماری نیز از فعالیتهای ادبی هر چند محدود باز نمانده بود.
اشرف‌الدین گیلانی، برپایهٔ آگهی ای که در نسیم شمال (اول فرودین ۱۳۱۳) چاپ و دو روز پس از مرگ وی منتشر شد، در ۲۹ اسفند ۱۳۱۲ کمی پس از رهایی از تیمارستان و در اولین روزهای آغاز پانزدهمین سال انتشار نسیم شمال درگذشت.
او را در گورستان ابن بابویه به خاک سپردند.
No comments:
Post a Comment